Uil

Tool voor hulp bij de naleving van de EU ABS Verordening

Uw activiteiten met genetische bronnen vallen mogelijk onder Verordening (EU) 511/2014 (de EU ABS Verordening). Het doel van deze tool is om u te helpen bepalen of uw activiteiten onder de EU ABS Verordening vallen, en, als dit het geval is, wat uw verplichtingen onder de Verordening zijn.

De tool behandelt het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening en of een activiteit met genetische bronnen gezien wordt als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening. De hoofdtekst en Bijlage II van de herziene EU Leidraad geven meer informatie over wat gebruik inhoudt.

De vetgedrukte termen worden onderaan de pagina uitgelegd in de lijst met belangrijke termen. Aangegeven sectienummers (bijv. 2.1.4) verwijzen naar secties van de EU Leidraad. Meer informatie is te vinden op de pagina’s waarnaar verwezen wordt in de tool, in de EU ABS Verordening en in de herziene EU Leidraad.

Deze interactieve hulptool is ook beschikbaar als printbare flowchart. De flowchart is te gebruiken in combinatie met de informatie op deze pagina.

Weet u niet zeker welke antwoorden van toepassing zijn op uw activiteiten of genetische bronnen? Neem gerust contact op met het ABS-Loket Nederland.

Let op: deze tool geeft informatie die gebaseerd is op de EU ABS Verordening. Het heeft geen betrekking op nationale wet- en regelgeving van landen van levering.

1. Met welke genetische bron werkt u?

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de CBD, het Nagoya Protocol en de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de CBD, het Nagoya Protocol en de EU ABS Verordening.

2. Wordt de genetische bron gebruikt in de zin van de EU ABS Verordening (‘onderzoek en ontwikkeling’)?
Raadpleeg sectie 2.3.3 van de EU Leidraad voor meer informatie over wat wordt beschouwd als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

3. Vindt het gebruik van de genetische bron geheel of gedeeltelijk plaats binnen de Europese Unie?

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

5. Was het land van levering een Partij bij het Nagoya Protocol op het moment dat toegang tot de genetische bron werd verkregen?
Raadpleeg het ABS Clearing-House om te bepalen of het land van levering een Partij is bij het Nagoya Protocol.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Het wordt aanbevolen om relevante informatie over de genetische bron te bewaren om te laten zien dat de genetische bron uit dit land verkregen is.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

6. Heeft het land van levering toepasselijke toegangsmaatregelen voor genetische bronnen vastgesteld?
Raadpleeg het ABS Clearing-House en neem contact op met het Nationaal ABS-Loket (National Focal Point) van het land van levering om te bepalen of het land van levering toepasselijke toegangsmaatregelen heeft vastgesteld.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Het wordt aanbevolen om relevante informatie over de genetische bron te bewaren om te laten zien dat de genetische bron uit dit land verkregen is.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

7. Wordt de genetische bron verkregen als grondstof zonder (daaropvolgend) onderzoek en ontwikkeling?
Raadpleeg sectie 2.3.1.3 van de EU Leidraad voor meer informatie over verhandelde grondstoffen.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

8. Valt het gebruik van de genetische bron onder een gespecialiseerd internationaal ABS-instrument dat erkend is in de EU ABS Verordening?
Meer informatie over gespecialiseerde internationale ABS-instrumenten is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening bij gebruik volgens de voorwaarden die vermeld staan in het Internationale Verdrag inzake plantgenetische hulpbronnen voor voedsel en landbouw (ITPGRFA). Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron in overeenstemming met het ITPGRFA zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Toegang tot plantgenetische bronnen voor voedsel en landbouw (PGRFA) in het multilateraal systeem (MLS) wordt verleend volgens de voorwaarden die vermeld staan in Artikel 12.3 van het ITPGRFA.

Als de genetische bron wordt gebruikt voor andere doelen dan die beschreven staan in het ITPGRFA ("onderzoek, veredeling en scholing ten behoeve van voeding en landbouw"), kan gebruik van de genetische bron binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening vallen. Als dit het geval is, klik dan op "Nee" om door te gaan.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening bij gebruik volgens de voorwaarden die vermeld staan in het Kader betreffende de paraatheid voor influenzapandemieën (PIP-Kader). Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron in overeenstemming met het PIP-Kader zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Artikel 3 van het PIP-Kader luidt als volgt:
  • 3.1 Dit Kader is van toepassing op het delen van H5N1- en andere influenzavirussen die tot een voor mensen gevaarlijke pandemie kunnen leiden en het delen van voordelen.
  • 3.2 Dit Kader is niet van toepassing op seizoensgebonden influenzavirussen, niet-influenza pathogenen of biologische stoffen die aanwezig kunnen zijn in klinische monsters die onder het Kader gedeeld zijn.
Wanneer het PIP-Kader niet van toepassing is, kan gebruik van de genetische bron binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening vallen. Als dit het geval is, klik dan op "Nee" om door te gaan.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

9. Bepaal of de genetische bron in één of meerdere van de volgende categorieën valt.
Raadpleeg voordat u hieronder klikt op ‘Ja’ of ‘Nee’ de aangegeven secties in de EU Leidraad om te bepalen of de genetische bron in deze categorieën valt en om meer informatie te vinden over het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening.
  • Uitheemse of invasieve uitheemse soorten (2.1.4);
  • Geïntroduceerde organismen voor biologische bestrijding (2.1.5);
  • Pathogene genetische bronnen of plagen die onbedoeld in de EU zijn geïntroduceerd (2.3.1.5);
  • Geassocieerde organismen op een genetische bron (waartoe toegang is verkregen; 2.3.1.6);
  • Menselijke microbiota (2.3.1.7);
  • Traditionele kennis met betrekking tot genetische bronnen (2.3.2);
  • Derivaten (2.3.4);
  • Toetsings- of referentiehulpmiddelen (Bijlage II 7.1, 7.2);
  • Laboratoriumstammen (Bijlage II 7.5);
  • Commerciële plantenrassen (Bijlage II 8.4);
  • Bosbouwkundig teeltmateriaal (Bijlage II 8.5);
  • Dieren voor de fokkerij (Bijlage II 8.6).
Valt de genetische bron, op basis van de informatie die over deze categorieën gegeven wordt in de aangegeven secties van de EU Leidraad, binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening?

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

10. Bepaal of de activiteiten met de genetische bron in één of meerdere van de volgende categorieën vallen.
Raadpleeg voordat u hieronder klikt op ‘Ja’ of ‘Nee’ de aangegeven secties in de EU Leidraad om te bepalen of de activiteiten met de genetische bron in deze categorieën vallen en om meer informatie te vinden over wat gezien wordt als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening.
  • (Taxonomische) identificatie van een genetische bron (2.3.3.1, Bijlage II 6.1);
  • Opslag en collectiebeheer (Bijlage II 3);
  • Kweken en vermeerdering (Bijlage II 4);
  • Karakterisering (Bijlage II 6.2);
  • Fylogenetische analyse (Bijlage II 6.3);
  • Identificatie van derivaten (Bijlage II 6.4);
  • Grootschalige screening (Bijlage II 6.5);
  • Gedragsonderzoeken (Bijlage II 6.6);
  • Veredeling en fokkerij (Bijlage II 8);
  • Ontwikkeling, verwerking en formulering van het product (Bijlage II 9);
  • Producttests, met inbegrip van wettelijke tests en klinische proeven (Bijlage II 10).
Vallen de activiteiten met de genetische bron, op basis van de informatie die over deze categorieën gegeven wordt in de aangegeven secties van de EU Leidraad, binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening?

Deze genetische bron valt buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening. Voor het verkrijgen en gebruiken van deze genetische bron zijn er geen verplichtingen met betrekking tot de EU ABS Verordening.

Ook al valt de genetische bron buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening, u wordt geacht u te houden aan de nationale wet- en regelgeving in het land van levering.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

11. Is toegang tot de genetische bron verkregen onder de Standaardovereenkomst inzake overdracht van materiaal (SMTA) van het ITPGRFA?
Meer informatie over de SMTA is te vinden op de pagina Veelgestelde vragen - Belangrijke termen op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Indien u plantaardige genetische bronnen heeft verworven uit landen die hun plantgenetische hulpbronnen voor voedsel en landbouw verstrekken onder de voorwaarden van de SMTA, ook als het gaat om bronnen die niet vermeld staan in Bijlage I van het ITPGRFA, dan wordt u geacht te hebben voldaan aan de door EU-wetgeving gestelde verplichtingen ten aanzien van passende zorgvuldigheid. Het is niet nodig een zorgvuldigheidsverklaring in te dienen.

Gebruik en draag de verkregen genetische bronnen alleen over in overeenstemming met de voorwaarden zoals vermeld in de SMTA.

Wanneer de bovenstaande situatie niet van toepassing is, kan gebruik van de genetische bron binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening vallen. Als dit het geval is, klik dan op "Nee" om door te gaan.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

12. Is de genetische bron verkregen uit een krachtens de EU ABS Verordening geregistreerde collectie?
Een overzicht van de geregistreerde collecties is te vinden in het Register van Collecties van de Europese Commissie.

13. Zijn voorafgaande geïnformeerde toestemming (PIC) en onderling overeengekomen voorwaarden (MAT) verkregen?
Meer informatie over PIC en MAT is te vinden op de pagina Veelgestelde vragen - Belangrijke termen op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Gebruikers van dit materiaal worden geacht te hebben voldaan aan hun verplichtingen ten aanzien van passende zorgvuldigheid met betrekking tot het verzamelen van informatie. Het indienen van een zorgvuldigheidsverklaring is mogelijk vereist.

Bewaar relevante informatie en documenten voor tenminste 20 jaar, en draag deze informatie over aan eventuele volgende gebruikers.

Gebruik en draag de verkregen genetische bronnen alleen over in overeenstemming met de voorwaarden die zijn overeengekomen met het land van levering en documenteer het gebruik van de bronnen zorgvuldig.

Relevante informatie.

Relevante informatie houdt in: een internationaal erkend certificaat van naleving (IRCC), en informatie over de inhoud van de onderling overeengekomen voorwaarden die relevant is voor volgende gebruikers. Indien een internationaal erkend certificaat van naleving (IRCC) niet beschikbaar is, gaat het om relevante informatie en documenten over:
  1. de datum en plaats van verwerving van de genetische bronnen of de traditionele kennis verbonden met genetische bronnen;
  2. een beschrijving van deze genetische bronnen of traditionele kennis verbonden met genetische bronnen;
  3. de directe herkomst of leverancier van de genetische bronnen of traditionele kennis verbonden met genetische bronnen, en details over de verdere gebruikers van de genetische bronnen of traditionele kennis verbonden met genetische bronnen;
  4. de aan- of afwezigheid van rechten en plichten op het gebied van toegang en verdeling van voordelen, met inbegrip van de rechten en plichten ten aanzien van latere toepassingen en commerciële exploitatie;
  5. vergunningen voor toegang, indien van toepassing;
  6. onderling overeengekomen voorwaarden, met inbegrip van afspraken op het gebied van de verdeling van voordelen, indien van toepassing.
Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Er is niet voldaan aan de zorgvuldigheidsverplichtingen.

U bent verplicht voorafgaande geïnformeerde toestemming (PIC) en onderling overeengekomen voorwaarden (MAT) te verkrijgen, of te stoppen met het gebruik van de genetische bron.

Meer informatie is te vinden op de website van het Nationaal ABS-Loket.

Belangrijke termen

Gebruik van genetische bronnen

‘Gebruik van genetische bronnen’ betekent het verrichten van onderzoek en ontwikkeling van de genetische en/of biochemische samenstelling van genetische bronnen, mede door de toepassing van biotechnologie.

Gebruik van derivaten (ongeacht of deze functionele eenheden van erfelijkheid bevatten) valt onder de EU ABS Verordening wanneer toegang tot derivaten ook betrekking heeft op genetische rijkdommen voor gebruik, bv. wanneer de toegang tot een derivaat wordt gecombineerd met de toegang tot een genetische rijkdom waarvan dat derivaat werd of wordt verkregen.

Meer informatie over wat wordt beschouwd als gebruik en wanneer derivaten onder de EU ABS Verordening vallen, is te vinden in de Leidraad die door de EU gepubliceerd is en in Wanneer word ik als gebruiker beschouwd? op de website van het ABS-Loket.

Genetische bronnen

‘Genetische bron’ betekent genetisch materiaal van feitelijke of potentiële waarde. ‘Genetisch materiaal’ betekent al het materiaal van plantaardige, dierlijke, microbiële of andere oorsprong dat functionele eenheden van erfelijkheid bevat.

Derivaten kunnen mogelijk onder de EU ABS Verordening vallen. ‘Derivaat’ betekent een van nature voorkomende biochemische verbinding die het resultaat is van de genetische expressie of het metabolisme van biologische of genetische rijkdommen, zelfs als zij geen functionele erfelijke eenheden bevat. Zie ‘Gebruik van genetische bronnen’ hierboven voor meer informatie.

Grondstoffen

De handel in en de uitwisseling van genetische bronnen als grondstoffen (in de vorm van landbouw-, visserij- of bosbouwproducten — hetzij voor onmiddellijk verbruik, hetzij als bestanddelen van levensmiddelen en dranken) vallen buiten het toepassingsgebied van de Verordening, omdat er geen sprake is van gebruik (onderzoek en ontwikkeling). Echter, als en wanneer er onderzoek en ontwikkeling plaatsvindt met betrekking tot genetische bronnen die oorspronkelijk in de EU werden ingevoerd als grondstoffen, is het beoogd gebruik gewijzigd en dergelijk nieuw gebruik kan binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening vallen.

Land van levering

In de zin van de EU ABS Verordening betekent ‘land van levering’ het land van oorsprong van de genetische bron of een willekeurige (andere) Partij bij het Protocol die de genetische bron overeenkomstig het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (CBD) heeft verkregen. ‘Land van oorsprong’ betekent het land dat de genetische bron bezit onder in situ-omstandigheden.

Onderling overeengekomen voorwaarden (MAT)

Onderling overeengekomen voorwaarden (mutually agreed terms, MAT) worden vastgelegd in een contract tussen de leverancier en ontvanger van genetische bronnen. De MAT beschrijven de voorwaarden voor het gebruik van de genetische bronnen in kwestie en de verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van die bronnen. MAT kunnen de vorm aannemen van een Overeenkomst inzake overdracht van materiaal (MTA).

Meer informatie over MAT is te vinden op de pagina Belangrijke termen.

Standaardovereenkomst inzake overdracht van materiaal (SMTA)

De Standaardovereenkomst inzake overdracht van materiaal (standard material transfer agreement, SMTA) is de verplichte vorm van een Overeenkomst inzake overdracht van materiaal (MTA) voor partijen die materiaal willen leveren dan wel verkrijgen uit het multilaterale systeem (MLS) van het ITPGRFA.

Meer informatie over de SMTA is te vinden op de pagina Belangrijke termen.

Voorafgaande geïnformeerde toestemming (PIC)

Voorafgaande geïnformeerde toestemming (prior informed consent, PIC) is de goedkeuring van de bevoegde autoriteiten (competent national authority, CNA) voor toegang tot en gebruik van genetische bronnen in hun land.

Meer informatie over PIC is te vinden op de pagina Belangrijke termen.

Disclaimer: Het ABS-loket Nederland aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van deze tool. De informatie in deze tool kan daarom niet gebruikt worden als basis voor claims.